İçindekiler |
| Sayfa 1: Makale Metni |
| Sayfa 2: Kaynakça |
Dinamik eksende ülkeler ve toplumlar zamanla birbirlerini etkilemişlerdir. Bu çerçevede toplumların siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel yönleri birbirlerini etkileme süreçlerinde etkili rol oynamaktadır. Tüm bu olgular neticesinde bakıldığında karşımıza küreselleşme kavramı çıkmaktadır. Küreselleşme ülkelerin, toplumların, kültürlerin, fikirlerin, ürünlerin ve dünya görüşlerinin uluslararası alışverişlerinden doğan bir kavramdır. Tarihsel gelişimi bağlamında küreselleşme kavramına bakılırsa, kavramın ilk basamağının coğrafi keşiflere kadar dayandığını söyleyebiliriz. İkinci basamak olarak ise Birinci Sanayi Devrimi ve İkinci Sanayi Devrimi’nin küreselleşmede etkili olduğu söz konusudur. Bu etki sanayi devrimiyle gerçekleşen buhar gücü ve bu güç ile çalışan makinelerin artmasıyla gerçekleşmiştir. Ekonomik ve teknolojik gelişmelerin giderek artması ve bunun sonucunda ise kapitalizmin gelişmesi üçüncü basamağı oluşturmaktadır.
Tarım dışı etkinliklerin gerçekleştiği, küreselleşme ve modernleşmenin de etkisiyle ortaya çıkan bir kavram olan kent kavramı; özellikle sanayi, ticaret ve hizmet çalışmalarının bulunduğu, büyük nüfusun barındığı kırsaldan farklı olan bir yerleşim yeri olarak bilinmektedir. Küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan modernleşme kavramıyla birlikte ve sanayi devriminin de etkisiyle, kırdan kente göçlerin artması küreselleşme ekseninde kent olgusunu güçlü kılmaktadır.
Küreselleşme ve modernleşmenin etkisiyle gelişen ve gelişmekte olan ülkeler zamanla birbirleriyle yarışır duruma gelmiştir. Bu yarış gerek hizmet sunmada, gerek gelişmişlik düzeyinde gerekse; ülkenin belirli bölgeleri veya kentleriyle meydana gelmiştir. Küreselleşmenin etkisiyle en önemli değişimler, kentlerde görülmektedir. Ülkelerin diğer kentlerine oranla daha gelişmiş olan bu kentler, ulusal ve uluslararası ortamda marka haline gelmektedir. Bu çerçevede bu kentlere marka kentler denilmektedir.
Çalışma kapsamında küreselleşme, kent, kentleşme ve marka kent kavramları ele alınmaktadır. Bu bağlamda küreselleşme ve kent bağlamında Türkiye’de marka kentler kapsamında ‘‘Afyonkarahisar kenti marka bir kent mi ?’’ yahut ‘‘Afyonkarahisar kenti bir marka kent olmalı mı ?’’ sorularına yanıt aranmaktadır.
Küreselleşme kavramı genel anlamıyla ekonomik bir kavramdır. Türkiye küreselleşme aşamasında hem ekonomisini hem de siyasal-sosyal ve kültürel ortamını geliştirebilen bir ülke konumundadır. Küreselleşmeyle olumlu veya olumsuz birçok husus hayatımıza girmiştir. Bunlardan biriside ‘‘Marka kent’’ kavramıdır. Kapitalist düzende dinamik olan dünya kentlerinin hızına yetişmek şöyle dursun, kentlerin markalaşma sürecini tam anlamıyla oluşturabildiği şehirlerimiz nadirdir. İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Bursa gibi şehirlerimiz Türkiye’de marka seviyesinde kentlerdir. Kentleri eşit seviyede markalaştırmak ve her kentin marka imajını ve kimliğini oluşturmaya yardımcı olmak adına Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2007 yılında ‘‘Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Turizm Stratejisi Marka Kent Eylem Planı 2007-2023’’ planı oluşturulmuştur.
Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Afyonkarahisar kentini marka kent bağlamında inceleme ve değerlendirmek olmuştur. Afyonkarahisar kenti iç Ege bölgesinde bulunan ve bölgeler arası geçiş görevi yüksek olan bir kenttir. Hal böyleyken Afyonkarahisar kenti nasıl marka kent olamamıştır ? Afyonkarahisar ekonomik olarak tarım ve hayvancılık yan ekonomi olarak da sanayi sektörünün varlığıyla ekonomisini oluşturmaktadır. Turizm sektörünü ise termal kaplıca ve tarihsel geziler oluşturmaktadır. Afyonkarahisar kaplıca, sucuk, lokum gibi ürün ve hizmetlerle ünlüdür. Bu ün –küreselleşme ekseninde imaj- kenti marka veya imaj veya kentin kimlik kazanımında yeterli ölçüde desteklememektedir.
Kentin, marka kent olabilmesi için somut ve soyut kavramlar bellidir. Bu kavramları gözler önüne sererken kent imajını ve kent kimliğini doğru tespit etmek önemlidir. Neticede bir kent içinde yaşayan insanlar ve insanların oluşturduğu somut ve soyut imajlarla kimliğini kazanır. Afyonkarahisar sucuk, lokum, kaymak, kaplıcaları, termal suları ve kalesi gibi somut etmenlerle olumlu bir imaj yansıtmaktadır. Afyonkarahisar’ın bir marka kent olma yolunda ilerken çözmesi gereken belirli başlı sorunlar vardır. Bunlar;
- Kentin fiziki yapısıyla oluşan kent yapısı imajı birbiriyle örtüşmemektedir.
- Kent halkının gelenekselci, muhafazakâr, içe dönük, az gelişmiş, temiz, sakin ve ucuz kent imajına sahip olması
- Kentin ismiyle özdeşleşmiş ürünler olan kaymak, sucuk, lokum, termal tesisler, patates, kale, mermer, haşhaş, kurtuluş savaşı ve patatesli köy ekmeği gibi yöresel ürünlerin yeteri kadar pazarlanamaması
Yukarıda bulunan unsurlar düzeltildiğinde Afyonkarahisar kenti bir marka kent olmak için aday kentler arasına girebilir demek yanlış olmayacaktır. Kent halkının dışa dönük olup gelişimi destekler nitelikte yatırım ve çalışmalar yapması gerekmektedir. Kentin ismiyle özdeşleşen ürünler, yakın pazar hariç hem ulusal hem de uluslararası pazarlara açılması gerekmektedir. Kocatepe ismini aldığı üniversitesi de markalaşma sürecinde etkili olabilir. Şuan yapımı devam etmekte olan bölge kemik hastanesi, yapımı bittiğinde Afyonkarahisar kentine yeni bir imaj katabilmesi öngörülmektedir.
Sonuç olarak kent imajının ve kimliğinin oluşması o kentin cazibe merkezi olmasıyla doğru orantılıdır. Bir kentin cazibe merkezi kıvamına gelmede en etken rol, kentin imaj ve kimlik tespitinin doğru yapılmasıdır. Afyonkarahisar’daki durum ise en başta kentin imaj ve kimlik özelliklerinin doğru tespit edilememesidir. Doğru tespit edilemediği gibi çözüm arayışlarına da kapalı bir yapısının olması şu durumda Afyonkarahisar’ın marka kent olma imajını zedelemektedir. Yapılan araştırma ve analiz sonucunca elde edilen bulgular doğrultusunda, Afyonkarahisar kentinin imaj ve kimliksel alandaki olumsuz olguları; tespitler doğrultusunda düzeltilir ve kente özgü olan tüm etmenler doğru pazarlanırsa Afyonkarahisar kenti de bir marka kent olabilir diyebiliriz.
