Servet Can DÖNMEZ * & Pelin ÖZÜÖLMEZ**
Giriş
İlk çağlardan bugüne kadar kendisini ifade etmenin farklı yollarının arayışı içerisinde olan insanoğlu tarihin çeşitli dönemlerinde farklı yöntemler aracılığı ile kendisini ifade etmeye ve geleceğe kendisinden bir iz bırakmaya çalışmıştır. İnsanlığın mağaralara çizilen ilk resimlerle başlayan iletişim serüveni; yazının icadı, ilk matbaa, telgraf, telefon, sinema, televizyonun icadı ile devam ederek günümüze kadar gelmiştir. Günümüzde ulaştığı teknolojik formundan hareketle artık neredeyse tamamen sosyal medya adı verilen dijital ortamlar üzerinden haberleşmeye ve kendisini ifade etmeye çalışan bir toplum yapısından söz etmek mümkündür. Dolayısı ile kendisini sürekli ve hızlı bir şekilde yenileyen dijital ortamlar üzerinden ifade eden insanların iletişim çabalarının anlık durumunu saptamak ve üzerine değerlendirmeler yapabilmek için geleneksel araştırma yöntemlerinin yanında aracın doğasına özgü yeni yöntem ve tekniklerin gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı sürekli olarak değişen ve gelişen sosyal medya uygulamaları üzerine araştırmalar yaparken başvurulacak kaynakların çeşitlenmesi, içerik açısından zengin ve alternatifli olmasını sağlamak amacıyla Van Dijk’ın söylem çözümlemesi modelini bir sosyal medya uygulaması olan “Sosyal Anne” platformu üzerinden örnek bir model çalışması yapmaktır.
Çalışmanın evrenini genel hatları ile sosyal medya uygulamaları oluştururken örneklemini ise akıllı telefon uygulaması olarak 10 binin üzerinde indirilmiş olan, kendi başına bir sosyal medya platformu olan “Sosyal Anne” isimli uygulama oluşturmaktadır. Çalışma “Sosyal Anne” isimli uygulamada Ekim 2017 ile Aralık 2017 tarihleri arasında yapılan paylaşımlar arasında “öne çıkanlar” başlığı altında yer alan ve en fazla beğeni alan “ali efenin annesi” rumuzlu kullanıcının yaptığı paylaşım ile sınırlandırılmıştır. Çalışmada Tuğrul Çomu ve İslam Halaiqa’nın “Web İçeriklerinin Metin Temelli Çözümlemesi” (2015) başlıklı çalışmasından hareketle Teun Van Dijk’ın Söylem Çözümlemesi modeli Sosyal Anne uygulamasına uyarlanarak bir model hazırlanmıştır. Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri (2015) kitabında yer alan Facebook, Twitter ve Youtube platformlarına yönelik olarak yapılmış olan söylem çözümlemesi modellerine ek olarak kendisi spesifik bir uygulama olan, içeriksel ve görsel açıdan bakıldığında melez bir yapıya sahip olan Sosyal Anne uygulaması Facebook, Twitter ve Youtube gibi hem genel hem de özel gruplara hitap etmeyen, aksine sadece belirli bir ortak noktaları bulunan grupların oluşturduğu uygulamalar üzerinden bir çıkarım ve yorum yapılabilmesi açısından önemli olduğu düşünülerek literatüre katkı sağlanmaya çalışılmıştır.
* Mersin Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü, Araştırma Görevlisi
** Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo, Sinema ve Televizyon ABD Doktora rogramı Öğrencisi
NOT:Bu çalışma, 4-5 Mayıs 2018 tarihleri arasında Adana’da düzenlenen 2. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresinde sunulmuştur.
Loading...
Editör Notu: PDF dosyalarının görüntülenmesi dosya boyutuna paralel şekilde uzun sürebilir. Çalışma dosyasının görüntülenmemesi durumunda sayfayı yenileyiniz.
