Dünya nüfusunun giderek artması ve ömrün uzaması ile birlikte yaşlılık ve yaşlanma kavramları giderek önem kazanmaya başlamıştır. Yaşlılık genellikle bireylerin içinde bulunduğu toplumsal yapıyla iletişimin azalmaya başladığı bir dönem olarak tanımlanabilir. Dünya Sağlık Örgütü yaşlılık kavramını, bireylerin yaşadığı çevreye adaptasyon yeteneklerinin yavaş yavaş azalmaya başladığı bir dönem olarak tanımlamaktadır. Yaşlanma, insanların yaşlarının ve yaşamsal deneyimlerinin artmasıyla karakterize olan ve yaşamların ileri safhalarına doğru ilerledikçe farklılaşan bir sürecin onların biyolojik, sosyal ve psikolojik fonksiyonlarında ortaya çıkarmış olduğu değişiklikler olarak tanımlanmaktadır.1 İnsan ömrünün genlerinde saklı olduğu, kromozomları üzerinde bulunan “telomer” ne kadar uzunsa ömrün de o kadar uzun olduğu son yıllardaki çalışmalar sonucu gösterilmiştir.
Sürekli gelişen ve değişen dünyada yaşam kalitesinin artması ve insan ömrünün uzaması ile birlikte yaşlılık ölçütleri de değişmiştir. Son yapılan kronolojik yaşlılık sınıflandırması (doğum yaşı ya da takvim yaşı esas alınarak yapılan sınıflandırma) şu şekildedir;
- 65-74 yaş (Genç Yaşlı),
- 75-84 Yaş (Yaşlı),
- 85 ve Üstü (İleri Yaşlı) olarak belirtilmiştir.2
Yaşlılık ve yaşlanma olgusu 20. yüzyılın sonlarına doğru sosyal ve ekonomik bir sorun olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada bugün 65 yaş üzeri nüfusun toplam nüfusa oranı %11’ken bu oranın 2050 yılı itibariyle %22’lere çıkması beklenmektedir. Ülkemizde, dünyadaki duruma paralel bir seyir izlemekte ve günümüzde toplam nüfus içindeki oranı %8,3 olan yaşlı nüfusun, 2050 yılı itibariyle %20’lere çıkması beklenmektedir.3
Küresel bir boyuta ulaşan yaşlanma sorunu Birleşmiş Milletler ve uluslararası pek çok kuruluşu harekete geçirmiştir. Birleşmiş Milletler tarafından ilki 1982 yılında Viyana’da, ikincisi 2002 yılında Madrid’de yapılan Dünya Yaşlanma Toplantılarında tüm dünya ülkelerinin dikkati yaşlanma olgusuna çekilmiştir. 2050 yılında sayısı iki milyarı bulacak olan bu gruba yönelik konut, gelir, kuşaklar arası dayanışma, sosyal ilişkiler, toplumsal katılım, yaşlı güvenliği, bakım vb. konularda şimdiden altyapı çalışmalarına başlanması, var olan altyapıların iyileştirilmesi, ülkeler ve bölgeler arası ortak çalışmaların yapılması konularında çeşitli öneri kararları alınmıştır. Bu önerileri gerçekleştirmede önemli rol oynayacak birimler kentler olduğu için “Yaşlı Dostu Kent” ve “Yaşlı Dostu Toplum” gibi kavramlar önemle vurgulanmıştır.4
Birleşmiş Milletleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün çalışmaları izlemiştir. Uluslararası düzlemde, Dünya Sağlık Örgütü (D.S.Ö.) sağlıklı yaşlanmanın tüm dünyada mümkün olabilmesi için 1995 yılında ‘Yaşlanma ve Sağlık’ programını onaylamıştır. Bu program hem ileri yaş, hem de yaşlanmayı kapsamlı olarak ele almakta; yalnızca yaşlanmanın getirdiği sağlık problemlerine odaklanmak yerine, öncelikle sağlıklı yaşlanmayı hedefleyen planlama ve araştırmaları önermekte ve desteklemektedir. Önemli olan iyi yaşlanma için stratejiler ve önlemler belirlemektir. İyi yaşlanma; hastalık ve düşkünlük için düşük risk, yüksek fiziksel ve bilişsel fonksiyon ve yaşama aktif bağlılık anlamına gelmektedir.5 Dünya Sağlık Örgütü 2006 yılına gelindiğinde, Küresel Yaşlı Dostu Kentler Rehberi’ni oluşturmuş ve Yaşlı Dostu Kentler Küresel Ağı’nı kurmuştur.
YAŞLI DOSTU KENT KAVRAMI
“Yaşlı Dostu Kent”, 2006 yılında kabul edilen Yaşlı Dostu Çevreler Programı çerçevesinde toplumlarda aktif ve sağlıklı yaşlanmayı sağlayabilmek için çevresel ve sosyal faktörlerin değerlendirildiği ve DSÖ tarafından organize edilen uluslararası bir çabadır. “Yaşlı Dostu Kent” kavramı; dünya nüfusu içinde yaşlılık yüzdesinin ve yaşlı nüfusun artış göstermesi, yaşlı insanların toplumlarda önemli roller oynayacak olması, demografik yaşlanmaya bağlı olarak etkin politikalar ihtiyacı gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkmış bir kavramdır.
2006 yılında 24 ülkeden 33 şehir aktif ve sağlıklı yaşlanmayı sağlayacak temel kentsel elemanları belirlemek için bir araya gelmiş ve sonuçta “Küresel Yaşlı Dostlu Kentler Rehberi” oluşturulmuştur. Dünya Sağlık Örgütü bu rehber doğrultusunda Yaşlı Dostu Kent kavramını tüm dünyada yaygınlaştırabilmek için “Yaşlı Dostu Kentler Küresel Ağı”nı oluşturmuştur. Günümüzde dünyada, 22 ülkeden 145 kent Yaşlı Dostu Kentler Küresel Ağının resmi üyesidir.6 Türkiye’deki şehirler arasından ise sadece İstanbul ve belediyeler arasından ise sadece İstanbul Kadıköy ve Antalya Muratpaşa Belediyeleri bu ağın resmi üyesidirler.
Yaşlı Dostu Kentler Küresel Ağı’nın resmi üyesi olabilmek için şu üç aşamalı sistemin eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekmektedir. Bunlar;
- www.who.int/age_friendly_cities/en/index.html(21) adresinde bulunan başvuru formu doldurulmalıdır.
- Belediye başkanı ve belediye yönetimi tarafından Dünya Sağlık Örgütü’ne , Yaşlı Dostu Şehirler Küresel Ağı’na bağlılıklarını ve sürekli iyileştirmeyi öngören resmi yazı sunulmalıdır.
- Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen, planlama, uygulama, gidişatın değerlendirilmesi ve daimi ilerleme/gelişme safhalarından oluşan dört aşamalı döngü tamamlanmalıdır.
Yaşlı Dostu kent olabilmek için olabilmek için bu üç aşamalı sistemin dışında uyulması gereken bir takım kriterler vardır. Bu kriterleri içeren sekiz başlıktan oluşan listeye denetim listesi denilmektedir. Bu kriterler aynı zamanda Yaşlı Dostu Kent’ in araştırma alanları olmaktadır. Her bir başlık altında yaşlı dostu kentte olması gereken faktörler ve oluşumlar listelenmektedir. Herhangi bir kentin yaşlı dostu kent olabilmesi için kentin yerel yönetim birimlerince bu kriterlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Yaşlı Dostu Kent denetim listesinde yer alan başlıklar ve kriterler şu şekildedir;
Dış Mekânlar ve Binalar
Bu başlık altında 12 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Kamusal alanlar temiz ve memnuniyet verici olmalıdır.
- Yeşil alanlar ve dış mekânlardaki oturma elemanları yeterli sayıda, bakımlı ve güvenli olmalıdır.
- Kaldırımlar iyi durumda olmalı, engeller olmamalı ve tamamen yayalar için ayrılmalıdır.
- Bisiklet yolları, kaldırımlardan ve diğer yaya yollarından ayrılmış durumda olmalıdır.
- Yaşlı insanlar için düzenlenmiş ayrı müşteri hizmetleri düzenlemeleri olmalıdır.
- Hizmetler bir arada konumlanmış ve erişilebilir düzeyde olmalıdır.
Ulaşım
Bu başlık altında 17 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Kamu ulaşım ücretleri sabit, açıkça belirtilmiş ve ödenebilir olmalıdır.
- Kamu ulaşımı güvenilir, sık, geceleri, hafta sonu ve tatillerde de işliyor olmalıdır.
- Araçlar temiz, bakımlı, erişilebilir olmalı, aşırı kalabalık oluşmamalı ve araçlarda öncelikli oturma yerleri bulunmalıdır.
- Engelli kişiler için özelleşmiş ulaştırma şekilleri mümkün olmalıdır.
- Kullanıcılara güzergâhlar, hareket saatleri ve özel ihtiyaçlarındaki olanaklar ile ilgili olarak tam ve kolay erişilebilir şekilde bilgi verilmelidir.
Konut
Bu başlık altında 7 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Hizmetlere ve toplumun geri kalan kısmına yakın, güvenilir alanlarda yeterli ve ödenebilir konut stoku bulunmalıdır.
- Evde bakım hizmetlerinin yeterli ve ödenebilir olmalı, destekleyici hizmetler mevcut ve elverişli olmalıdır.
- Konut iyi ve sağlam inşa edilmiş olmalı, her türlü hava şartlarına ve doğal tehditlere karşı güvenli ve rahat bir ortam sağlamalıdır.
- Kırılgan, zayıf, engelli yaşlı kişiler için yeterli ve ödenebilir konut olmalı ve bunların hizmetleri yerel imkânlarla sağlanabilmelidir.
Sosyal Katılım
Bu başlık altında 8 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Bazı zamanlarda yaşlı insanların bir araya gelecekleri etkinlikler düzenlenmelidir.
- Aktiviteler ve etkinlikler yalnız veya refakatçi ile katılıma uygun olmalıdır.
- Aktiviteler ve çeşitli programlar ödenebilir düzeyde olup, gizli veya ekstra maliyetleri olmamalıdır.
- Aktiviteler, olaylar hakkında erişilebilirlik imkânları ve ulaşım imkânları hakkında bilgileri de içinde olmak üzere yaşlı insanlara bilgi akışının düzenli olması gereklidir.
Toplumsal Yaşama Dahil Olma Ve Toplumun Yaşlıya Saygısı
Bu başlık altında 9 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Kamu, gönüllü kuruluşlar ve ticari kuruluşlar sürekli olarak yaşlı insanlara hizmet kalitesini artırmak ve daha iyi hizmet götürebilmek için düzenli biçimde çalışmalıdırlar.
- Hizmet personeli nazik, saygılı ve yardımsever olmalıdır.
- Yaşlı insanlar medyada sıkça yer almalı, olumlu olarak betimlenmeli ve yaşlılar hakkında basmakalıp klişelerden vazgeçilmelidir.
- Toplumsal aktiviteler, olaylar belirli yaşların ihtiyaç ve tercihlerine cevap verecek şekilde tüm nesillerin ilgisini çekmelidir.
Vatandaşlık Görevini Yerine Getirme Ve İşgücüne Katılım
Bu başlık altında 9 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Gönüllü yaşlılar için kişisel maliyetleri karşılamak amacıyla eğitim, tanımlama, rehberlik ve tazminlerle beraber esnek iş seçenekleri bulunmalıdır.
- Yaşlı işgücünün nitelikleri desteklenerek teşvik edilmelidir.
- Yaşlı insanlar için esnek ve ortalama gelirli iş olanaklarının desteklenmesi gerekmektedir.
- Yaşlı işgücü için emeklilik sonrası eğitim programları uygulanmalıdır.
Bilgi Edinme Ve İletişim
Bu başlık altında 10 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Tüm yaştaki toplum üyelerine temel ve etkili bir iletişim sistemi ulaşmalıdır.
- Yaşlı insanların ilgisini çekebilecek düzenli bilgiler ve yayınlar sunulmalıdır.
- Kamusal ve ticari hizmetler istem üzerine çok yakın bire bir hizmetler sunabilmelidirler.
- Devlet daireleri, toplum merkezleri, kütüphaneler gibi kamu alanlarında bilgisayara veya internete erişim bedava veya çok az bir fiyatla olmalıdır.
Toplum Desteği Ve Sağlık Hizmetleri
Bu başlık altında 12 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerden bazıları şu şekildedir;
- Sağlık için yeterli derecede sağlık ve toplumsal destek hizmetleri bulunmalıdır.
- Evde bakım hizmetleri sağlık olduğu kadar kişisel bakım ve ev işlerini de kapsamalıdır.
- Sağlık ve sosyal hizmetler uygun bir şekilde yerleştirilmeli ve tüm ulaşım biçimleri tarafından erişilebilir olmalıdır.
- Yaşlı insanlar için sağlık ve sosyal hizmetler hakkında güvenilir ve erişilebilir bilgi sağlanmalıdır.
- Tüm personel saygılı, yardımsever ve yaşlı insanlara hizmet edecek şekilde eğitilmiş olmalıdır.
ÇANAKKALE BELEDİYESİ’NİN YAŞLI DOSTU KENT UYGULAMASI: ALTIN YILLAR YAŞAM MERKEZİ
Çanakkale, Türkiye’nin en fazla yaşlı nüfusuna sahip illerinden birisidir. 2016 yılı verilerine göre yaşlı nüfusun yoğun olduğu iller sıralamasında 10. sırada yer almaktadır. Aynı zamanda yaşlılar için en yaşanabilir kent sıralamasında da 8. Sırada yer almaktadır. Bu denli yaşlı nüfusun yoğun olduğu bir ilin yaşlılara yönelik gerçekleştirdiği ya da gerçekleştireceği uygulamalar yaşlı bireyler açısından oldukça önemlidir. Bu bağlamda Çanakkale Belediyesi’nin yaşlı dostu kente yönelik ilk ve önemli bir uygulaması olan Altın Yıllar Yaşam Merkezi incelenmiştir.
Çanakkale Belediyesi, kıdemli kentlilere yönelik hizmet veren Altın Yıllar Yaşam Merkezi’ni 2015 yılında faaliyete geçirmiştir. Yaşlı bireylerin sosyal ve kültürel yönde kendini geliştirmelerini amaçlayan bir uygulamadır.
Altın Yıllar Yaşam Merkezi sadece 65 yaş ve üzeri kentlilere hizmet vermektedir. Aylık 20 TL üyelik aidatı vardır. Kıdemli kentliler sadece 20 TL ödeyerek bütün faaliyetlerden, yemekhaneden ve servis hizmeti gibi birçok hizmetten yararlanabilmektedir. Merkezde terapi odası, sağlık odası, resim atölyesi, bilgisayar atölyesi, bilişsel beceriler atölyesi, psikomotor aktivite odası, nefes egzersizleri odası, spor salonu, gösteri salonu, kulis ve yemekhane bulunmaktadır. Ayrıca kıdemli kentlilerin ibadetlerini yapabilmeleri için mescitte bulunmaktadır. Merkezde bir fizyoterapist, bir psikolog, bir sosyolog ve bir de hemşire görev almaktadır. Bunların dışında her etkinliğin kendi özel hocası vardır.
(Görselde merkeze üye olan kıdemli kentlilerin yeni yıl çalışmaları görülmektedir.)
ÇANAKKALE’NİN YAŞLI DOSTU KENT OLMA DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
Çanakkale Türkiye’de yaşlılar için en yaşanılabilir kentlerden birisi olmakla birlikte yaşlı nüfusun da en yoğun olduğu illerden birisidir. Ancak yaşlı nüfusun bu kadar yoğun olduğu bir il olarak yaşlı dostu kente yönelik belirlenmiş bir takım kriterlerde eksik olduğu görülmektedir. Alt başlıklar halinde verilecek olan birkaç kriter ile Çanakkale’nin yaşlı dostu kente yönelik sorunları tespit edilmiştir.
1) Kamusal Alanların Temizliği
Bu kriterlerin en önemlilerinden birisi kamusal alanların temiz olmasıdır. Sağlık açısından tüm bireyleri ilgilendiren oldukça önemli bir kriterdir. Çanakkale kamusal alanın yer yer temiz olduğu görülürken yer yer son derece rahatsızlık verici olduğu gözlemlenmiştir. Örneğin yaz aylarında yeni kordonun kıyı kesiminin olduğu gibi çöple dolu olması yaşlılar ve genel olarak tüm bireyler için rahatsızlık verici bir durumdur. Bunun dışında belirli zamanlarda iskele tarafından, denizden gelen yoğun koku son derece rahatsızlık verici olabilmektedir. Yine Sarıçay ve çevresinin de bakımsız ve temiz olmadığı gözlemlenmiştir. Özellikle, Fevzi Paşa mahallesindeki çarpık kentleşme ve bunun da beraberinde getirdiği çevresel sorunlar yaşlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Yine Kepez Belediyesi sınırları içinde bulunan Dardanel balık tesisinden çıkan yoğun koku bazen merkeze yakın yerleri bile sarabilmektedir. Şehrin içerisinde bulunan bu tesisin yarattığı yoğun koku insanda bedensel sağlık açısından olmasa bile ruhsal sağlık açısından kötü bir etki bırakabilmektedir.
2) Ulaşımın Güvenilirliği
Bir diğer önemli kriter ulaşımın güvenilir olmasıdır. Çanakkale’de şehir içi ulaşım başlı başınca bir sorundur. Özellikle öğrencilerin ikamet ettiği kış ayları boyunca ulaşımda ciddi sıkıntılar olduğu, araç sayılarının az olduğu ve otobüslerin seyrek geçtiği gibi sorunlar dile getirilmiştir. Dolayısıyla otobüs sayısı yeterli sayıda olmadığı için birçok yaşlı ayakta yolculuk yapmak zorunda kalabilmekte ve bu durum onlar için tehlikeli olabilmektedir.
3) Konut Güvenliği
Bir diğer kriter konutların güvenli olmasıdır. Baktığımız zaman Çanakkale Türkiye’nin önde gelen deprem bölgelerinden birisidir. Bu nedenle buradaki konutların depreme dayanıklı olarak inşa edilmesi gerekmektedir. Ancak bunun yeni yapılan binalarda dikkate alındığı, yaşlı bireylerin ise daha çok güvenliksiz eski yapılarda oturduğu gözlemlenmiştir. Bu da olası deprem durumunda hayati bir tehlike oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra Çanakkale’deki konut kiraları oldukça yüksektir. Kirada oturan ve ekonomik gücü az olan yaşlı bireyler için bu dezavantajlı bir durumdur.
4) Sağlık ve Sosyal Hizmetler
Önemli olan bir diğer kriter ise sağlık ve sosyal hizmetler alanındadır. Çanakkale yaşlı bireylerin sosyalleşmesi açısından son derece örnek bir kenttir. Ancak Çanakkale’de sosyalleşmeye ihtiyacı olan yaşlı bireyler kadar bakıma muhtaç olan yaşlı bireylerde vardır. Ancak Çanakkale Belediyesi’nin yaşlılara yönelik olarak uyguladığı evde bakım hizmetleri veya sağlık hizmetleri bulunmamaktadır. Buradan hareketle yaşlı bireylerin bir bütünlük içerisinde değerlendirilmediğini, sadece sosyalleşmelerine yönelik uygulamalar geliştirdiğini söyleyebiliriz.
ÇANAKKALE’DE YAŞLILAR İÇİN OLMASI GEREKENLER
Çanakkale’de yaşlılara yönelik olarak uygulanmış en güzel ve örnek proje Altın Yıllar Yaşam Merkezi’dir. Ancak bu merkez yaşlıların sadece sosyalleşmesine olanak veren bir merkezdir. Çanakkale’de sosyalleşmenin dışında barınma, temizlik ve evde bakım hizmetleri gibi hizmetlere ihtiyacı olan maddi durumu yetersiz ya da engelli olan yaşlı bireylerde bulunmaktadır. Çanakkale Belediyesi bu dezavantajlı yaşlı bireyleri hayata bağlamak, daha mutlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olmak için bir takım projeler geliştirmelidir. Örneğin; evsiz ve yardıma muhtaç olan yaşlı bireylere yönelik “Yaşlı Barınma Evleri” açılabilir. Bu, huzurevleri dışında ve ücretsiz bir uygulama olmalıdır. Eğer belediyenin tek başına gücü yetmiyorsa en azından kuruluş aşamasında yönetişim çerçevesinde yürütülecek olan bir plan çizilebilir. Bu örneğin dışındaki öneriler şu şekildedir.
- Şehir içi ulaşımda sadece 65 yaş ve üzeri olan yaşlı bireylerin yararlanabileceği otobüsler temin edilebilir. Böylece şehir içerisinde daha güvenli olarak yolculuk yapmaları sağlanmış olacaktır.
- Yaşlılara yönelik olarak güvenli konut projeleri geliştirilebilir. Dünyada bunun örnekleri bulunmaktadır. Genelde bu konutlar en fazla üç katlı olmakta ve engelli yaşlılarda dikkate alınarak inşa edilmekte, oluşabilecek riskler göz önüne alınarak dizayn edilmektedir.
- Belediye’nin içerisinde yaşlıların sorunlarına eğilen ve devamlılığı olan Yaşlı Meclisleri bulunabilir. Kentte yaşayan yaşlılar bu meclisler aracılığı ile dilek ve şikâyetlerini kısa sürede iletebilir.
- Yaşlılar için temiz ve güvenilir bir çevre oldukça önemlidir. Buna yönelik olarak belediye çevre temizliği ve düzeni faaliyetlerini arttırabilir. Örneğin Sarı Çay temizlenip, çevresi düzenlenip oturma elemanları arttırılabilir. Dinlenme mekânları kurulabilir.
- Maddi durumu yetersiz hasta ve dezavantajlı yaşlılara yönelik olarak evde bakım hizmetleri geliştirilip, sistemleştirilebilir.
- Kentte konut kiralarının yüksek olması nedeniyle kirada oturan yaşlılarımıza yönelik düşük maliyetli konutlar sağlanabilir.
- Yaşlıların sorunlarını dinleyen, onların sorunlarına çözüm bulmaya çalışan bir müşteri hizmetleri ağı kurulabilir.
Kısacası Çanakkale Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği denetim listesindeki, sosyal katılım, toplumsal yaşama dahil olma, vatandaşlık görevini yerine getirme, bilgi edinme ve iletişim aşlıklarındaki bir çok kriteri sağlamakla birlikte, dış mekanlar ve binalar, ulaşım, konut, toplum desteği ve sağlık hizmetleri başlıklarındaki bir çok kriteri ne yazık ki sağlayamamaktadır. Çanakkale gerçekten yaşlı dostu bir kent olmak istiyorsa eksik kaldığı noktaları gidermelidir. Bunun için belediye önce düzenli toplum yapısını öngören toplumun hiçbir kesimini göz ardı etmeyen, tüm kesimleri ayrı ayrı kapsayan bir plan çıkartmalı bu doğrultuda projeler geliştirmelidir.
Sonuç
Yaşlı dostu kent, ömrün uzaması buna bağlı olarak yaşlı nüfus sayısında artış göstermesi ile birlikte günümüz dünyasında ve ülkemizde önemli bir kavram haline gelmeye başlamıştır. Buna yönelik olarak ülkeler, kentler hatta belediyeler yaşlı dostu kentlere yönelik uygulamalar geliştirmişlerdir. Genel olarak yaşlı dostu kent olma kriterlerine bakıldığında, belirlenen kriterlerin sadece yaşlılara değil düzenli ve sistemli bir toplum yapısına vurgu yapması nedeniyle tüm yaştaki insanlara fayda sağlayacağı söylenebilir. Örneğin; temiz ve düzenli bir çevre bütün insanların yaşam kalitesini arttıracaktır. Bunun yanı sıra hava ve su kalitesini arttırmak gelişme çağındaki çocukları koruyacak, çevre kaygısı olan insanları memnun edecektir. Engelli yaşlılara yönelik yapılan düzenlemelerden engelli vatandaşlarda faydalanabilecektir. Bu bağlamda araştırma konusu olan Çanakkale Belediyesi’nin kısmen düzenli bir çevre yapısına sahip olduğu, şehir içi ulaşımın sadece yaşlılar için değil, genel olarak tüm kesimler için önemli bir sorun olduğu, Belediye’nin sadece yaşlıların sosyal yönüne ağırlık veren uygulamalarının olduğunu göz önüne aldığımız zaman Çanakkale yaşlı dostu uygulamalara sahip olmakla birlikte tam anlamıyla bir yaşlı dostu kent değildir. Ancak var olan sorunları gidermesi halinde tam anlamıyla yaşanılabilir bir yaşlı dostu kent olabileceği söylenebilir.
KAYNAKÇA
1. BAKAR Coşkun, ULUOCAK Şeref, ASLAN Cumhur, GÖKULU Gökhan, BİLİR Olgun (2013), Çanakkale Yaşlı Atlası, Çanakkale: Çanakkale Olay Gazetesi
2. ERSOY Mehmet, ERGEN Yaşar Bahri, DEDE Okan Murat (2011), Yaşlı Dostu Kent Amasya Projesi, s.19
3. ERSOY Mehmet, ERGEN Yaşar Bahri, DEDE Okan Murat (2011), Yaşlı Dostu Kent Amasya Projesi, s.20
4. CANER Özgür Can, GÖZÜN Gökhan, HİLWAH Asem, GÖKÇEK Mehmet (2013), Yaşlı Dostu Şehirler: Kavramsal Çerçeve ve Örneklerle Değerlendirmeler, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri, s.9
5. KENİŞ Müge (2013), Yaşlı Dostu Kentler, T.C. Mersin Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, Mersin, s.5
6.http://www.ebelediye.info/haberler/kadikoy-belediyesi-uluslararasi-yasli-dostu-kentler-ve-topluluklar-agi-na-uye-oldu (7.11.2017)
7. (http://www.who.int/ageing/publications/Age_friendly_cities_checklist.pdf) (13.11.2017)