Dünya, bugün 4.54 milyar yaşında ve insanoğlu yüzyıllar boyunca doğayı sınırsız bir kaynak olarak görmüş ve onu hor kullanmıştır. Çevre dinamik bir mekanizmadır. Kendini sürekli yenilemektedir. Yenileyemediği andan itibaren ise kirlenmenin ve hor kullanımın etkisi görülmeye başlamaktadır. Bütün bu olgular sonucunda, hızla artan nüfus olgusu ve negatif yönde ilerleyen doğal kaynak sorunu, yeni çözüm arayışlarını zorunlu kılmıştır. Bu çerçevede ülkelerin çözüm arayışları önceleri; devlet planları, hükümet politikaları ve yasalara taşınmıştır. Bütün bu kavram ve tanımlar genelde politika ve hükümet programları üzerinde kalmış, soruna çözüm olamamıştır. Bu soruna çözüm olarak ‘‘sürdürülebilir kalkınma’’ kavramı kullanılmıştır. Kavramın ana teması; doğal kaynakların, tükenmeden gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak, yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanılmasını teşvik edici hükümet programları ve politikalarını harekete geçirmek istemektedir.
Kalkınma kavramı II. Dünya Savaşından sonra ülkelerin gündemlerini derinden meşgul eden bir konu haline gelmiştir. Kalkınmada önceleri, ekonomik ve teknolojik gelişmeler yön bulmuştur. Çevre, ekonomik ve teknolojik gelişmelerin arka planında kalmıştır. Ekonomisi ve teknolojisini geliştiren ülkeler, artan nüfus olgusuyla birlikte beşeri unsurun çevreye verdiği tahribata çözüm arayışlarına girmişler ve bu konuda konferanslar, raporlar ve ortak bildiriler yayınlamışlardır. 20. yüzyılın sonlarına doğru 1987 yılında, Gro Harlem Brundtland tarafından Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu için hazırlanan ‘‘ Ortak Geleceğimiz ’’ raporu; kalkınmada çevre sorunlarının çözümünde ‘‘ sürdürülebilirlik ’’ kavramını gündeme getirmiştir. Bu kavram çevre sorunlarının çözümünde dönüm noktası olmuş ve hükümetlerin programları ve politikalarında yerini almıştır.
Ülkemizde ise bu kavrama 1963-1994 yıllarını kapsayan Beş Yıllık Kalkınma Planlarında rastlanılmamıştır. 1996-2000 yılları arasını kapsayan 7. Beş Yıllık Kalkınma Planında gündeme gelmiş ve bunu izleyen diğer Beş Yıllık Kalkınma Planlarında yerini almıştır. Bu bağlamda ülkemizde 1996 yılında BM İstanbul Habitat II Konferansı ivmesiyle gündeme gelen Yerel Gündem 21 kavramıdır. Bu kavram 1997 yılı sonunda gündemde yerini alan ve kalkınmanın yerel boyutta incelenmesi ve katılımcılığı sağlamasını hedeflemiştir. Bu olgu çerçevesinde kent konseyleri, kadın meclisleri, gençlik meclisleri gibi meclisler açılarak; katılımcı ve yerel demokrasi geliştirilerek kalkınma hedeflerine ulaşma amaçlanmıştır.
KAYNAKÇA
ÇİÇEK, Yeter (2014), ‘‘Geçmişten Günümüze Yerel Yönetimler’’, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, s.53-64.
ÇOBAN, Ayşe-KILIÇ, Selim(2009), ‘‘Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Çevreye Yönelik Politikaları: Konya Selçuk Belediyesi SELKAP Örneği’’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 22, s.117-130.
DENİSENKO, Lutmila (1998), ‘‘Habitat ve Yönetişim, Sivil Toplum İçin Kent, Yerel Siyaset ve Demokrasi Seminerleri’’, Demokrasi Kitaplığı, WALD Yayınları, İstanbul.
ERAYDIN, Ayda(2004),‘‘Bölgesel Kalkınama Kavram Kuramı ve Politikalarında Değişimler’’, Kentsel Ekonomik Araştırma Sempozyumu, Cilt 1, s.126-146.
KAYA, Erol (2005), Kent Yönetiminde Yeni Yaklaşım Yerel Kalkınma Yönetimi, TBMM Kütüphanesi Depo, İstanbul.
KAYIKÇI, Murat (2012), Çevre ve Kalkınma Söylemi, Orion Kitabevi, Bolu.
KESKİN, Hidayet-SUNGUR, Onur (2010), ‘‘Bölgesel Politika Ekseninde Yaşanan Dönüşüm: Türkiye’de Kalkınma Planlarında Bölgesel Politikaların Değişimi’’, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2010, Sayı 21, s. 271-293.
TIRAŞ, Hayrettin (2012), ‘‘Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme’’, KSÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, s. 57-73.
ÖZMEHMET, Ecehan (2008), ‘‘Dünyada ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları’’ Yaşar Üniversitesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 12, s. 17.
YILDIZ, Bahadır – ILGAZ, Hale – SEFEROĞLU, Sadi (2010), ‘‘Türkiye’de Bilim ve Teknoloji Politikaları: 1963’den 2013’e Kalkınma Planla rına Genel Bir Bakış’’, 10-12 Şubat Akademik Bilişim Konferansı, Muğla, s.1-5.
YALÇIN, Alper – YALÇIN, Sevda (2013), ‘‘Sürdürülebilir Yerel Kalkınma İçin Cittaslow Hareketi Bir Model Olabilir Mi? ’’, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s. 32-41.
YALÇIN, Alper – YALÇIN, Sevda(2012), “Türk Devletleri ve Topluluklarında Yaşanabilir Kentler Birliği -Cittaslow Benzeri Sürdürülebilir Yerel Kalkınma Model Önerisi”, 10.Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Simferepol, Ukrayna.
